پایگاه خبری تحلیلی راه ملت
اولین و تنها رسانه کاملا دانشجویی استان کهگیلویه وبویراحمد

اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل

نسترن قربانی دانشجوی کارشناسی رشته مهندسی محیط زیست

“ریزگرد ” چیست ؟چه کار باید کرد
ریزگرد (haze) که این روزها آسمان بخش بزرگی از کشور را در برگرفته است برای زائرانی که به کشورهای عربستان و عراق و نیز سوریه می روند ، پدیده ای تقریبا شناخته شده است. این سه کشور به واسطه داشتن بیابان های زیاد و سرزمین های خشک بیشتر از ایران در معرض پدیده ای به نام ریزگرد هستند. تغییرات اقلیمی بسیاری که در سالهای اخیر در منطقه رخ داده و ایران نیز از آن متاثر شده است ، پدیده ریزگرد را به سطح وسیع تری از ایران هم گسترش داده است . اگر روزگاری این فقط شهرهای کویری ایران و یا درحاشیه آن بودند که با پدیده زیست محیطی روبرو می شدند ، امروز حتی پایتخت کشور نیز تحت تاثیر پدیده کشنده ریزگرد قرار گرفته است و در آن برای کمک به سلامت عمومی عملا تعطیل عمومی اعلام می شود.

ریزگرد پدیده‌ای است که از ترکیب ذرات ریز گرد و غبار با آلاینده‌های شهری به وجود می‌آید و این ترکیب برای بیماران تنفسی بسیار مضر است. اما این پدیده که به تازگی در کشورمان شایع شده است داستان دیگری دارد.در ایران منشاء اصلی این پدیده کویرها و باتلاق‌های در حال خشک‌شدن عراق است. درگذشته سه کشور ایران، عراق و عربستان به‌صورت مشترک هزینه‌های مالچ‌پاشی این اراضی را تأمین و تمام اراضی در فصل خاصی از سال مالچ‌پاشی می‌شد. مالچ ماده چسبنده گرفته شده از مواد نفتی است که برای تثبت شن‌های روان در اراضی بیابانی استفاده می‌شود. به‌علت بروز برخی مشکلات و تغییر رویه دولت‌ها در این ارتباط، این اقدام درسالهای اخیر صورت نگرفت و پدیده ریزگرد به‌صورت گسترده بخش‌هایی از کشور را مورد هجوم قرار داد.

با افزایش گرد و غبار موسوم به ریزگرد یا غبار عربی در بسیاری از شهرهای کشور از جمله تهران، متخصصان توصیه می‌کنند که افراد سالمند و خردسال و مبتلایان به بیماری‌های قلبی و ریوی در خانه بمانند و یا از ماسک‌های مخصوص استفاده کنند.

در پی قرار گرفتن وضعیت هوای تهران در شرایط بحران و اعلام وضعیت فوق العاده در برخی از شهرها، دبیر انجمن آترواسکلروز ایران با بیان اینکه استنشاق هوای آلوده به ذرات معلق و گرد وغبار سبب نفوذ ذرات ریز به کیسه‌های هوایی می‌شود، هشدار داد: آثار سوء این ذرات به‌صورت بی‌نظمی در ضربان قلب (آریتمی) و ایجاد حملات قلبی برای افرادی با بیماری‌های زمینه‌ای قلب تظاهر می‌کند.

نفوذ گرد وغبار از مرزهای غربی و جنوب غرب کشور میزان آلودگی هوا را به چندین برابر حد مجاز رسانده که آثار سوئی روی دستگاه‌های قلبی و تنفسی دارد.

آثار آلودگی هوا بر ۲نوع کوتاه و دراز مدت قابل تقسیم است، عنوان‌کرد: آثار سریع و کوتاه مدت آلودگی هوا به‌صورت اختلال در ضربان قلب (آریتمی) و حملات قلبی (برای افرادی با بیماری زمینه‌ای قلب) و در نهایت مرگ بروز می‌کند.

در دراز مدت، ذرات ریز چند میکرونی گرد و غبار که وارد دستگاه تنفسی و خون شده، در جدار عروق رسوب کرده و با ایجاد التهاب، شرایط را برای بروز آترواسکلروز (تصلب شرایین) و تنگی عروق فراهم می‌کند.

از این‌رو برای پیشگیری از بروز عوارض نامطلوب آلودگی‌ هوا نباید در معرض هوای آلوده قرار بگیریم و از ورزش کردن در این هوا جدا خودداری شود چون فعالیت ورزشی باعث افزایش ضربان قلب و دستگاه تنفسی و متعاقب آن افزایش ورود هوای آلوده به ریتین می‌شود.

ضرورت استفاده از ماسک تاکید کرد و افزود: همچنین شهروندان باید در فضاهای آلوده از تنفس‌های عمیق خودداری کنند. دبیر انجمن آترواسکلروز ایران در پایان به هموطنان توصیه کرد تا پیش از بهبود شرایط آلودگی هوا حتی‌الامکان در منازل بمانند و از سفرهای غیرضرور خودداری کنند.

ماسک مخصوص

دانشگاه و متخصص بیماری‌های ریوی به همشهری گفت: گرد و غبار موجود در هوا اگر توأم با آلودگی هوا باشد ضرر زیادی برای شهروندان دارد.

اگر چه گرد و غبار مستقیما وارد سیستم تنفسی نمی‌شود اما برخی از افراد از جمله سالخوردگان، خردسالان و مبتلایان به بیماری‌های ریوی و قلبی که قدرت تحمل این وضعیت را ندارند بیش از همه در معرض آسیب هستند.

در عین حال همین گرد و غبار باعث تحریک سیستم تنفسی افراد شده و موجب ناراحتی‌هایی می‌شود.

این سؤال که تا چه حد این گرد وغبار می‌تواند حامل ویروس یا میکروب باشد گفت: به‌دلیل گرمای هوا ویروس‌ها و میکروب‌ها شانس زیادی برای انتقال از این طریق ندارند اما برخی مواد شیمیایی ممکن است از این طریق حمل شود.

آنچه باعث تشدید وضعیت موجود می‌شود آلودگی‌های ناشی از سوخت خودروها در شهرهای بزرگ است که با این گرد وغبار مخلوط شده و باعث انتقال آن به شهروندان می‌شود.

برای جلوگیری از این آلودگی‌ها تنها راه استفاده از ماسک‌های مخصوص است نه ماسک‌های معمولی چرا که ماسک‌های معمولی قادر به جلوگیری از این آلودگی‌ها نیستند. البته تهیه اینگونه ماسک‌های مخصوص برای همه مقدور نیست و باید در این جهت اقدام مناسب از طرف دستگاه‌های ذی ربط صورت گیرد.
این وضعیت برای جوان‌ها مشکل ساز نیست اما توصیه می‌شود افراد مسن و خردسال در خانه بمانند و از سفرهای غیرضروری در سطح شهر خودداری کنند.

در پی افزایش آلودگی هوا از صبح دوشنبه ایستگاه‌های ثابت و سیار اورژانس شرکت شهر سالم نیز در میادین اصلی شهر مستقر شده و اقدام به توزیع ماسک و امداد رسانی به شهروندان کردند.

در این راستا اطلاع رسانی به شهروندان به‌منظور کاستن از سفرهای درون شهری به‌ویژه در مورد سالمندان، بیماران قلبی، ریوی، زنان باردار، کودکان و جانبازان شیمیایی از طریق رادیو صدای شهر، سایت سما و اطلاع رسانی محلی از طریق شورایاران به شهروندان در دستور کار قرار گرفت.

انواع ماسک‌ها

استفاده از ماسک یکی از راه‌های حفاظت از خود در برابر آلودگی هواست ولی در استفاده از همین ماسک‌ها هم باید نکاتی را رعایت کرد. ماسک‌های کاغذی به لحاظ اینکه آلاینده‌ها را از خود عبور می‌دهند به هیچ وجه توصیه نمی‌شود و بهتر است از ماسک‌های فیلتر دار و ماسکی که دهان و بینی را به‌طور کامل پوشش دهد استفاده شود.

ماسک‌ها باید هر یک و نیم تا دو ساعت تعویض شوند؛ با توجه به‌وجود میکروب‌ها در سطح آنها چنانچه مرتب تعویض نشوند،خود منبعی از آلودگی می‌شوند.

ماسک‌های استاندارد برای استفاده در زمان آلودگی هوا انواع مختلفی دارد که ماسک M3 از آن جمله است همچنین ماسک‌های FPP شماره یک تا ۳ نیز از دسته‌ای است که به نیروی انتظامی هم معرفی شده است و در داروخانه‌ها و مراکز مجاز عرضه می‌شود.البته استفاده از ماسک‌های طبی برای پیشگیری از آلودگی هوا عوارض بسیار خطرناکی دارد.

این اتفاق بسیار خطرناکی است که در شهر تهران در حال وقوع است چرا که افراد به صرف استفاده از این ماسک‌ها که هیچ تاثیری هم در کاهش آلودگی هوا و عوارض آن ندارد، سعی می‌کنند نفس‌های عمیق تری بکشند و همین مسئله منجر به ورود آلاینده‌های بیشتر به ریه‌ها و دستگاه تنفسی می‌شود حال آنکه این ماسک تنها شاید بتواند جلوی گرد و غبار را بگیرد.