پایگاه خبری تحلیلی راه ملت
اولین و تنها رسانه کاملا دانشجویی استان کهگیلویه وبویراحمد

اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل

راه ملت:صدیقه امیدی: بهار که دامن گلدارش را بر دامنه های مخملین دنا پهن می کند، دنا نیز بی هیچ منتی خوان نعمت گنجینه پرگهر گیاهانش را بر مردمان دیارش ارزانی می دارد.

منطقه حفاظت شده دنا، دهمین ذخیرگاه بیوسفری ایران هنوز هم با وجود زخمها، تیشه ها و تبرها نفس می کشد و حیات را به دنا نشینان ارزانی می دارد.

کوه‌های پر برکت بویراحمد و دنا از گذشته های دور مأمن گیاهانی بوده که مرهم دردها و قوت لایموت دنانشینان بوده اند، گیاهانی که ۵۲.۲ درصد کل گونه‌های گیاهی دارویی قاره اروپا و ۲۶.۶ درصدگونه‌های گیاهی دارویی کشور را شامل می شوند.

اما چه تلخ است قصه گیاهانی که در زادگاه مادری خود با بی مهری ریشه کن می شوند و این گنجینه های گیاهان شفابخش یکی پس از دیگری به تاراج می رود و طبیعیت کهگیلویه و بویراحمد را با سنگهای خالی تنها می گذارد.

کم نیستند گیاهانی که طی چند سال اخیر تنها از آنها نامی باقی مانده است، زرابی، آنغوزه، لیزک، بیلهر، تره، موسیر و جاشیر برخی از گیاهان خوراکی و دارویی در این کوه‌ها هستند که گل نداده و بهار ندیده معاش روستائیان و کالای پرقیمت بازارهای شهر می شوند.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بویراحمدگیاه بیلهر، کنگر، موسیر، بن سرخ، انواع تره و سیر کوهی را در معرض انقراض می داند.

جواد رحیمیان می افزاید: درکوه‌های استان بیش از ۴۷۵ گونه گیاهی خوراکی و دارویی می روید که ۲۵ گونه از این گیاهان در خطر انقراض هستند.

وی افزایش آگاهی مردم در حفاظت و صیانت از محیط زیست را مهمترین عامل جلوگیری از تخریب و ریشه کن کردن گیاهان کوهی عنوان می کند.

رحیمیان می افزاید: مردم همانگونه که از زیبایی طبیعت استفاده می کنند باید در حفاظت از آن نیز کوشا باشند.

وی کوچ زودرس عشایر را از دیگر عوامل تخریب طبیعت عنوان می کند و می گوید: امسال در راستای جلوگیری از کوچ زودرس عشایر، گروه‌هایی به صورت اکیپ حفاظتی در شهرستان بویراحمد در مسیرهای کوچ مستقر می شوند.

این روزها کوهی در شهرستان‌های بویراحمد و دنا نیست که در طول روز بوته چینی را در خود ندیده باشد و بازاری در شهرهای استان و به خصوص یاسوج نیست که گیاهان خوراکی و دارویی در آن به حراج گذاشته نشده باشد.

گیاهان کوهی دنا هر روز در دستان کودک و پیر و جوان به مردم عرضه می شوند، گاهی فقر برخی از مردم را به کوه می کشاند تا با فروش این گیاهان نانی بر سفره خود ببرند اما سود کلان فروش این گیاهان به جیب دلالانی می رود که بر انقراض هیچ گیاهی دل نمی سوزانند.

یک کارشناس منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد به خبرنگار مهر می گوید: : از میان گونه های گیاهی استان، گیاه زرابی، بیلهر، کرفس و لیزک به وضعیت قرمز انقراض رسیده اند.

آرین امیدی می افزاید: خطر انقراض گیاهان، موسیر، باریجه، خاری، بن سرخ یا لیزک، چویل، بیلهر و آنغوزه را تهدید می کند.

وی تصریح می کند: رویشگاه های این گیاهان در کوه‌های استان به شدت کاهش یافته است و متاسفانه برداشت و فروش آن بسیار افزایش یافته است.

وی گونه های در خطر انقراض گیاهان کوهی استان را ۲۵ گونه گیاهی عنوان می کند و می افزاید: این گیاهان سالانه در رویشگاه های خود، رو به کاهش می روند و علت این امر نیز برداشت بی رویه و ریشه کنی این گیاهان است که فرصت تکثیر را برای آنها فراهم نمی کند.

به گفته کارشناسان هم اکنون وسعت منطقه رویش بادرنجبویه دنایی یا زرابی در ارتفاعات دنا بسیار کاهش یافته و به یک تا دو هکتار محدود شده در حالی که این وسعت در گذشته به ۴۵۰ هکتار نیز می رسید.

گیاه بیلهر یکی دیگر از گیاهان خوراکی در معرض انقراض است که در ارتفاعات بالای دو هزار و ۵۰۰ متر کوه‌های دنا در کهگیلویه و بویراحمد می روید.

این گیاه تلخ که با گرفتن زهر آن شیرین می شود، یکی از گیاهان خوراکی مورد علاقه مردم این استان است که همین علاقمندی باعث شده در فصول بهار مورد هجوم قرار گیرد به طوریکه به گفته کارشناسان تا چند سال آینده اثری از این گیاه خوراکی در کوههای استان مشاهده نمی شود.

دنا که نعمت گیاهانش را سخاوتمندانه ارزانی می دارد، به تنهایی به اندازه ۴۶ کشور دنیا گونه گیاهی آندومیک دارد و تعداد گونه های گیاهی آن از ۴۵ کشور جهان بیشتر است به طوری که گونه های اندومیک گیاهی دنا، ۱۵ برابر سوئد و ۲۰ برابر هلند و نروژ است.

۴۵ گونه بومی و منحصر گیاهی در دنا وجود دارد که آن را به دهمین ذخیره گاه زیست کره کشور بدل کرده است.

منطقه حفاظت شده دنا یکی از غنی ترین مناطق زیستی از لحاظ تنوع گیاهی و جانوری در ایران و دنیاست که در سال ۲۰۱۰ میلادی از سوی سازمان یونسکو به عنوان دهمین ذخیرگاه بیوسفری ایران و پانصد و پنجاهمین ذخیره‌گاه دنیا به ثبت رسید.

با این حال و با این روند تخریب، گنجینه خدادادی دنا رو به پایان می رود و چیزی جز حسرت و آه برای نسلهای آینده باقی نمی ماند.

بدانیم که فرصت سبز حیات، سهم هر برگ و بری است و اگر از سفه حیات دانه ای برمی چینینم باغ را به آتش نکشیم و برای سرزمین مادری خود ساکنانی باشیم که مرهم می گذارند و زخم نمی زنند.

دنا یادگار هزاره های دیرین این سرزمین، که بلوط های هزار ساله اش با مردمان این دیار پیوندی دیرینه دارند، نیازمند دستانی است که بر خاکش چنگ نزنند و به آتش نکشند.

نیازمند دستانی است که گیاهان کمیابش را به تاراج نبرده و ریشه کن نکنند.

نیازمند حمایت همه کسانی است که در سایه بلندش آرمیده اند.