پایگاه خبری تحلیلی راه ملت
اولین و تنها رسانه کاملا دانشجویی استان کهگیلویه وبویراحمد

اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل

راه ملت؛بررسی اقدام دولت آمریکا در خصوص ایجاد محدودیت برای ایرانیان در ورود به آمریکا

نویسنده: سجاد جعفری – دانشجوی دکتری حقوق بین الملل

رئیس جمهوری جدید آمریکا« دونالد ترامپ» که در زمان تبلیغات ریاست جمهوری با اظهار نظرها و ایده های به دور از تعقل و خرد گرایی و برخلاف مقررات حقوق بین الملل ، فضای سیاسی و گفتمان بین المللی را به شدت تحت تأثیر قرار داده و واکنش خیلی از حقوقدانان و ساستمداران و سایر اقشار و شخصیت های جهانی را به همراه داشت، برخلاف پیش بینی های خوش بینانه، در نهایت سکاندار کاخ سفید شد و در نامعقول ترین و نابخردانه ترین تصمیم «البته تاکنون» اقدام به ایجاد محدودیت برای ورود اتباع هفت کشور جهان از جمله سوریه، عراق، یمن،سودان، سومالی، لیبی و ایران به مدت ۹۰ روز و تعلیق چهارماهه پذیرش پناهجویان جدید از همه کشورها، به آمریکا نمود و از این طرح به نام « حفاظت از آمریکا در مقابل حملات تروریستی » یاد کرد. این در حالی است که رئیس جمهور جدید آمریکا در زمان تبلیغات ریاست جمهوری بشدت معتقد بود دولتهای سابق آمریکا از ایجاد کنندگان اصلی گروه های تروریستی می باشند. البته این اقدام آمریکا مسبوق به سابقه نیز می باشد، همچنان که “جیمی کارتر” در سال ۱۹۸۰ محدودیت هایی برای ورود ایرانیان به خاک آمریکا مقرر داشت.

از منظر حقوق بین الملل، ورود اتباع بیگانه به مرزهای یک کشور تابع اراده دولتهاست و این دولتها هستند که اقتدار و اختیار تام و تمام خود را در پذیرش و عدم پذیرش اتباع سایر دولتها به خاک خود اعمال می نمایند. علیرغم این موضوع، در عصر کنونی وضعیت حیات اجتماعی بشر و جامعه بین المللی و توجه خاص به حقوق انسانها و تدوین مقررات متعدد در حمایت از حقوق بشر به تدریج بر حاکمیت دولتها سایه افکنده و آنرا محدودتر کرده است.

ورود و خروج اتباع سایر کشورها به مرزهای یک کشور تحت عنوان حق بر آزادی رفت و آمد، آزادی ترک کشور و بازگشت به آن از حقوق بنیادین بشر بوده که در زمره نسل اول حقوق بشر یا حقوق مدنی و سیاسی است، و براساس ماده ۱۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر، به عنوان آرمان مشترک همه بشریت،«دولت آمریکا از اولین کشورهایی است که به این اعلامیه رأی مثبت داده است»، حق آزادی رفت و آمد و انتخاب محل اقامت، ترک کشور و بازگشت به کشور به رسمیت شناخته شده است. همچنین مطابق ماده ۱۲ و ۱۳ میثاق حقوق مدنی و سیاسی این حق مورد پذیرش دولتها واقع گردیده و قابل تحدید نیست مگر اینکه به موجب قانون و در راستای تصمیمی قانونی باشد.

علاوه براین دولت آمریکا به عنوان یکی از بنیانگذاران منشور سازمان کشورهای آمریکایی (۱۹۴۸)که تصمیمات آن غیرالزام آور می باشد به همراه سایر کشورهای عضو این سازمان، اجرای حقوق اساسی افراد، بدون تبعیض از حیث نژاد، ملیت ، مذهب و جنس و همچنین احترام به حقوق افراد و اصول اخلاق جهانی را متعهد گردیده اند.

از منظر روابط فیمابین دولتهای ایران و آمریکا نیز می توان به عهدنامه مودت ( ۱۹۵۷ اشاره کرد که طبق بند۲ماده ۲ این عهدنامه،«هریک از طرفین در قلمرو دولت طرف دیگر از اجازه مسافرت آزاد در داخله و اختیار سکونت در هر محل برخوردار هستند، مشروط براینکه فعالیت آنها مغایر امنیت عمومی و نظم و اخلاق نباشد».

در نهایت باید توجه داشت که گرچه دولتها اختیار تام و تمام در پذیرش اتباع سایر کشورها به مرزهای خود دارند ولی امروزه نهاد حقوق بشر بر همه این مقررات ارجحیت یافته است. و دولت آمریکا نمی تواند به بهانه مبارزه با تروریسم از پذیرش اتباع دولت هایی که شاید در هیچ محکمه رسمی و قانونی اقدامات تروریستی قابل انتساب به آنها (از جمله ایران)، به اثبات نرسیده است، خودداری نموده و بدین سبب افراد از حقوق انسانی خود محروم سازد. دولت آمریکا متعهد به رعایت مقررات حقوق بین الملل و حقوق بشر و همچنین مقررات عهدنامه مودت بوده و این اقدام آنها در ایجاد محدودیت برای اتباع ایرانی نقض صریح این مقررات می باشد و در صورت ورود خسارت به اتباع ایران، قابل پیگیری در مجامع  بین المللی است.

۱- حقوق بشر و آزادیهای بنیادین، بیژن عباسی، چاپ اول ۱۳۹۰٫

۲- نظام بین المللی حقوق بشر، حسین مهرپور، چاپ س۳- اعلامیه جهانی حقوق بشر ۱۹۴۸

۴- میثاق حقوق مدنی و سیاسی ۱۹۶۶

۵- عهدنامه مودت ۱۹۵۷

۶-http://www.internationallaw.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=618:2017-01-29-18-17-08&catid=100:2013-01-20-14-28-52&Itemid=560

۷-http://ana.ir/news/1817