پایگاه خبری تحلیلی راه ملت
اولین و تنها رسانه کاملا دانشجویی استان کهگیلویه وبویراحمد

اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل

راه ملت: ،نام بویراحمد برگرفته از ایل بویراحمد است که از سال 1344 و پس از قیام عشایر جنوب از جمله ایل بویراحمد و جنگ مشهور گجستان، مترادف کهگیلویه گشت و یک منطقه مستقل تحت عنوان «کهگیلویه و بویراحمد» بنیاد شد.

مرکز شهرستان بویراحمد  شهر نوپا و زیبای یاسوج (پایتخت طبیعت ایران ) است که در کنار رودخانه بشار در آغوش تپه‌های متعدد و با ارتفاع 1870 متری از سطح دریا قرار گرفته. این شهر که در سال 1344 فقط دارای یک خیابان اصلی بود، امروزه از گسترش و توسعه زیادی برخوردار است.

بازی و گرد آمدن کنار هم از همان ابتدای زندگی انسان بر روی زمین وجود داشته ، بازی ها هر کدام به اقتضای زمان، مکان و نیاز انسان ها شکل می گرفته و گاه نیاز به کنجکاوی و شناخت محیط، گاه نیاز به مصرف انرژی و گاه نیاز به تمرین زندگی اجتماعی و در برخی موارد نمودی از فرهنگ جامعه بوده است.

امروز حتی برخی اینگونه بازهای محلی را یک نوع فرهنگ قدیمی و حتی برگرفته از فرهن و تمدن قدیم می دانند که رفته رفته در گذار تاریخ و زمان و روی آوردن نسل کنوی و به وقلی نسل نوین اراتباطات در حال نابودی بوده که خود می تواند زنگ خطری برای جامعه باشد.

در گذشته مردم به واسطه داشتن روابط گسترده تر نزدیکی و دور هم نشینی و حتی تفریحی های گروهی مانند سیزده بدر و حتی عروسی های؛برخی از بازهای قدیمی همانند چوب بازی، دستمال بازی مردان، بازیهای مانند کُرنا در تفریحات و حتی کپروشک را به اجرا درآورند .

شاید همین چند سال پیش بود که وجود چنین بازیهای بومی و محلی شاهد خوشحالی بسیاری از خانواده ها در تفریحات و حتی عروسیها بودهکه در سال های اخیر به دلیل رشد روز افزون بازیهای کامپیوتری و سرگرم شدن کودکان و نسل جوان امروزی به گیم نت ها این بازیهای شاید منسوخ گشته اند.

سرگرم کردن خانواده ها  برای تندرستی و شادی، یکی از رسوم نیاکان و اقوان و طایوف ایران زمین از زمانهای قدیم تا به الآن بوده که متأسفانه یادآوری این رسومات زیبا امروز شاید فقط با چند قطعه رقص ودستمال بازی توسط برخی از مسئولان خلاصه شده و آن رسومات قدیمی دور هم نشینی و بازیهای دوستانه و سخن های شیرینی تداعی کننده این روزها نیست.

در بازیهای سنتی که در ایام تفریح به صورت گروهی در ایام روزهای تفریح سال و حتی عروسی ها برگزار می شد، پسران،دختران، بزرگسالان و زنان نیز در این بازی‌ها شرکت می‌کردند و از این طریق اوقات فراغت خود را پر می‌نمودند.

به این بازیهای می توان به عنوان مثال (بازی الختر) را اشاره کرد،این بازی در فصل بهار بصورت گروهی صورت می گرفت. دو گروه برابر از نظر تعداد با یک دست انگشت شصت پا را می‌گیرند و با دست دیگر در حالت ایستاده افراد تیم مقابل را هل می دادند. فردی که دستش از پایش جدا شود و یا به زمین بیفتد بازنده است.

(بازی خناثیک یا خناثین)این بازی همان قایم موشک بازی است. بازی به صورت دو گروه مساوی انجام می‌شد. برنده بازی تیمی که افراد تیم مقابل را که مخفی شده‌اند در زمان کمتری پیدا کندبود. 

(بازی چوگو)این بازی همان چوگان بازی قدیم است و ابزار آن چوب و گوی به معنی توپ است. بازی به صورت گروهی و در دو گروه مساوی انجام می‌شد و گروها با پرتاب توپ و شلیک آن توسط یک چوب به بازی خود ادامه می دادند.

( بازی اسوم رأس) یا سواره سواره این بازی مانند قایم موشک است با این تفاوت که افراد جوینده چنانچه فردی از تیم مخفی شونده را پیدا کنند ، یکی از آنان بر دوش شخصی مخفی شده تا محل جایگاه داوری سوار شود در غیر اینصور تیم مخفی شونده که موفق شده خود را به جایگاه داوری برساند و از سوی تیم مخالف پیدا شده اند بر تیم جوینده سوارمی شوند و به سوی خانه ای راه می افتند و در ادامه از صاحبخانه می پرسند که سوار سواره ؟ یا پیاده سواره ؟ صاحبخانه احتمال دارد بگوید سوار سواره ، در این صورت مجدداً تا محل داوری سوار بر تیم مخالف بر می گردند.

(بازی بند پا)این بازی در بهار انجام می شود؛ابتدا گودالی حفر می کنند یکنفر با طناب پای خود را می بندد و در گودال می نشیند،شخصی هم با طنابی که در دست دارد از نزدیک شدن سایر افراد نجات دهنده فرد نشسته جلوگیری می کند ، افراد برای نجات شخص درون گودال سعی می کنند بند پای وی را بر یابند ، چنانچه طناب نگهبان به یکی از آنان برخورد کرد آن شخص به جای فردی که در گودال مانده می نشیند.

(چو بازی یا ترکه بازی)این بازی نوعی رقص مردانه است و در مراسم عروسی و جشنها برگزار می شود ، بازی کنان همراه با آهنگ ساز و نقاره حرکت پاهای خود را تنظیم می کند ، شخصی که ترکه را در دست گرفته سعی می کند آن را به پای حریف خود بزند حریف نیز با چوب بلند و کلفتری که دارد سعی می کند مانع برخورد ترکه به پای خود شود در این بین برنده کسی است که چوب را به پای حریف بزند یا فردی است که مانع از کتک خوردن خود شود.

(دستمال بازی)این بازی ویژه زنان لر زبان، کرد و حتی بلوچ و ترکمن است. معمولاً در مراسم جشن و سرور برگزار می‌شود ، در این بازی زنان با لباسهای رنگارنگ و دستمالهای رنگارنگ شرکت می کنند ، در این بازی همچون چوب بازی زنان می بایست باریتم و آهنگ ساز ونقاره دستمالهای خود را را حرکت دهند ، رقص کنان می بایست با ریتم های مختلف خود را همساز کنند ،آنکه بتواند با رتیم و آهنگ دست و پای خود را هم ساز کند و بهتر برقصد ، برنده بازی است.

(گوشتیلی یا همان کشتی)در این مسابقه ورزشی مهم که معمولاً در حضور جمع کثیری از افراد محل برگزار می‌شود دو نفر به شیوه سنتی کشتی می گرفتند، هر کدام از آنان یکدست خود را زیر دستان دیگری عبور می‌دهند و دست دیگر خود را بر بالای دست دیگری قرار می‌دهند، آنگاه با فشار وزور بی امان سعی می‌کنند که کمر همدیگر را به زمین آشنا کنند، اگر چنانچه یکی از کشتی‌گیران دست‌هایش باز شود و یا پای حریف را بگیرد بازی مجدداً شروع می‌شود گرفتن لباس سر و صورت و پا در این مسابقه ممنوع است.

(کُرنا یا دوال بازی) شاید یکی از پرطرفدار ترین بازیهای بین جوانان عشایر لر زبان از قدیم و الایام تا به حالا همین بازی کرنا بوده است، این بازی شاید به دلیل زور آزمایی جوانان و حتی پیرران یکی از بازهیای جذاب زمانه خود است، در این بازهای که برخی از افراد که باید حداکثر 6نفر باشد درون یک دایر قرار می گرند و گروهی دیگر با همین افراد سعی در ربودن (دوال) یا همان طناب از این دایره از این شش نفر هستند. در این ماسبقه هرکسی گروهی سعی کنند و دوال ها را زودتر از گروه برباید می بایست گروهی داخل میدان را حسابی گوشمالی دهد و در صورت باختن و اصابت پای افراد گروه داخل دایره خود گرفتار همین بلا خواهد شد.

شاید بازیهای دیگر هستند که ذکر نام و حتی شیوه آنها در این خبر نگنجد اما همین بس که بازیهای همچون بازی‌‌های فربجک، کوس، پرپیک، دوز ، تکراجفترا، پشکل گار، چوکلی، چوبازی، سفرک ودر، مولاوتو ، گروگرو، چوتق تق، هف دره گوشک، بره غزی، تپ تپو، کچک بسن، پرش جفت پا، پرش دور خیز، ملق زدن، کهتر، گرموچه، هدیدی، کله روانک، دسمال روانک، شاخ پازنی، کش کشا، تلین چرین، قطور بازی، هیلو، قله تو، بویگ بازی، گله گله، ماشی ماشی، جاده‌سازی، خاله واودسی، سرسراکونی، هتتل، آسیو بازی، گلال گلال، خاک‌بازی یا خاک پیت، تش بازی، شش هونه، آس آس و تیر مهره بازی از دیگر بازی‌های سنتی و رایج در بین مردم کهگیلویه و بویراحمد بوده است که در گذر زمان در حال منوسخ شدن هستند و نسل کنونی آشنایی حتی با رسومات و نام این بازیهای سنتی ندارند.

منبع:بویرخبر

انتهای پیام/ ر/200